O Francji

W wyniku przemian społeczno-politycznych końca lat 80-tych, Polska stała się aktywnym aktorem na scenie kontaktów i wymiany międzynarodowej. Początkowo zaowocowało to napływem zagranicznego kapitału i firm. Ze względów geopolitycznych głównym inwestorem stały się zjednoczone Niemcy, które otoczyły swoim parasolem wpływów państwa Europy Środkowo Wschodniej.

Dzisiaj jesteśmy świadkami rozwoju drugiego kierunku relacji międzynarodowych – to polskie podmioty próbują ekspansji na rynki innych krajów, co wymaga ogromnego zaplecza wiedzy i środków materialnych. Francja może być dla polskich firm, ale także innych organizacji, krajem o dużym potencjale rozwoju. Jednak specyficzny charakter i odmienność tego kraju wymaga dobrego przygotowania merytorycznego w celu uzyskania pozytywnego efektu działań oraz uniknięcia frustracji, nieporozumień a nawet porażki. Bogaci w prawie 30-letnie doświadczenie w działalności na terenie Francji, postanowiliśmy podzielić się nim z naszymi kontrahentami.

Powszechnie znana wiedza o Francji odnosi się najczęściej do jej bogatej historii - od średniowiecznych królów i papieży, dynastie Bourbonów i Króla „Słońce”, Oświecenie, Rewolucje, wojny napoleońskie, po wielkie wojny światowe. Historia współczesna, choć też bardzo interesująca i mająca ogromny wpływ na światopogląd dzisiejszego Francuza, jest już mniej znana. Jakkolwiek wiedza historyczna może być pomocna w analizie zachowań społeczno-rynkowych to trzeba przyznać że często opiera się ona na stereotypach, ogólnikach i w takich przypadkach jest niewiele pomocna albo czasami nawet szkodliwa.

Ważniejsza w tym przypadku wydaje się wiedza z zakresu strategii ekspansji na zagraniczny rynek, w tym przypadku rynek francuski. Dlatego bardziej interesują nas informacje na temat zachowań społecznych, form organizacji struktur, funkcjonowania instytucji, słowem wszystko to, co może być pomocne w znalezieniu nisz i konwergencji, niezbędnych do uzyskania satysfakcjonujących wyników. Francja to kraj o wysokim stopniu rozwoju gospodarczego liczący się na arenie międzynarodowej, stały członek rady bezpieczeństwa przy ONZ, kraj założycielski Unii Europejskiej i jeden z głównych motorów jej rozwoju.

Jednocześnie jest krajem o bardzo scentralizowanej strukturze władzy i mocno rozwiniętym aparatem państwowym, z setkami tysięcy urzędników państwowych z wszystkimi zaletami i wadami takiego systemu, bardzo charakterystycznym dla krajów tzw. kultury łacińskiej. Ogólnie kapitalistyczna opcja systemu gospodarczego jest kontrolowana i sterowana przez silną egzekutywę opartą na sprawnym aparacie legislacyjnym. Oczywiście główną wadą takiego rozwiązania są jego koszty funkcjonowania – francuski system podatkowy jest jednym z najbardziej chciwych wśród krajów rozwiniętych – jest to szczególnie ważne dla inwestorów zagranicznych w momencie gdy są opodatkowani na terenie Francji. (Ciekawym szczegółem dla polskich przedsiębiorców może być fakt, że składki zusowskie są o wiele większe niż w Polsce, naliczanie świadczeń od całego zysku powoduje często brak konkurencyjności małych firm, skąd wziął się niesprawiedliwy termin dumpingu socjalnego).

Ciekawostką systemu politycznego jest również całkowita zwierzchność państwa nad kościołem i innymi organizacjami wyznaniowymi. Zwierzchność ta jest gwarantem jedności społeczeństwa bardzo przecież zróżnicowanego wyznaniowo, a nawet rasowo, co jest bezpośrednim skutkiem przeszłości kolonialnej i aktualnej polityki emigracyjnej. Należy podkreślić, że choć to zróżnicowanie może być odbierane z mieszanymi uczuciami przez przedstawicieli krajów bardziej monolitycznych etnicznie, ale w ogólnym rozrachunku różnorodność zawsze dawała Francji więcej potencjału, dynamiki i kreatywności. Z drugiej strony świadomość łacińskich upodobań, naleciałości i cech charakteru jest kluczem do zrozumienia niektórych różnic, jakie zauważamy w działalności i funkcjonowaniu tak firm i instytucji jak i społeczeństwa i indywidualnych jednostek. Charakterystycznym jest podział klasowy. Zachowania dominacyjne są więc na porządku dziennym, i choć nie zawsze świadome, nie są uważane za zachowania o charakterze pejoratywnym. Ta zasadnicza różnica, w porównaniu ze światopoglądem krajów anglosaskich, słowiańskich czy orientalnych, może wydawać się elementem arogancji lub wręcz agresji. Trzeba być na to przygotowanym, szczególnie w kontaktach biznesowych, gdzie niektóre strategie negocjacji są często opierane nie tylko na aspektach czysto technicznych, ale również czy w dużym stopniu na aspektach psychologicznych .